Bovenstaande grafiekjes geven de kille cijfers weer over 2024. Te zien is dat het aantal ingeschreven mediators bij de Raad voor Rechtsbijstand flink is gedaald: van 760 in 2023 naar 702 in het afgelopen jaar. Ook het aantal toevoegingen op grond van de Wet op de rechtsbijstand voor de inzet van een mediator is flink gedaald. In 2023 zijn er nog 15.370 toevoegingen afgegeven door de Raad. In het afgelopen jaar is dat aantal gedaald naar 14.566. Nog zorgwekkender is het feit dat toevoegingen rechtsbijstand voor een mediator vrijwel uitsluitend worden gevraagd voor echtscheidingskwesties (99%). Dat blijkt een percentage te zijn dat ook uit de cijfers over 2023 naar voren kwam. Met andere woorden: binnen zowel de maatschappij als binnen het stelsel leeft er een eenzijdige perceptie alsof mediation een conflicthanteringsmodel is dat uitsluitend van toepassing is op familiale kwesties. Niets is natuurlijk minder waar, echter het systeem onderkend de waarde daarvan echter niet. Althans, het blijkt niet uit de harde feiten.

De Nederlandse Mediators vereniging (NMv) signaleert deze trend al geruime tijd en voert daarover actief het gesprek met haar ketenpartners. Bovenstaande feiten laten zien dat mediation binnen het huidige systeem niet volledig tot zijn recht komt en volledig wordt uitgenut. De NMv betreurt deze ontwikkeling en bepleit al sinds lange tijd dat het systeem het instrument mediation breder promoot en inzet. Immers, familiale conflicten zijn slechts een klein deel van datgene wat er speelt in de maatschappij. Wat is daarover bekend?

Uit de cijfers van de Geschilbeslechtingsdelta, het vijfjaarlijks bevolkingsonderzoek naar conflictoplossing door het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC), blijkt dat 57 procent van de mensen ten minste één (potentieel) conflict heeft ervaren in de periode 2015–2019 (Ter Voert en Hoekstra, 2020). Op een totale volwassen bevolking van 13,7 miljoen inwoners in 2019, betekent dit dat 1,5 miljoen mensen samen meer dan 5 miljoen problemen per jaar hebben. Het onderzoek wordt sinds 2003 verricht. Momenteel wordt de periode 2019-2024 onderzocht. Uit de laatst bekende cijfers kwam naar voren dat bij een kwart van de mensen met een probleem (375.000 per jaar) bestaat dit probleem twee jaar later nog steeds. Elk jaar passeert twee procent van deze mensen de grens van een vijf jaar lang slepend conflict, oftewel 30.000 personen!

Kleine en grotere ondernemingen vertonen een vergelijkbaar beeld. Het onderzoek van Geurts en Ter Voert (2019) heeft betrekking op een populatie van 736.000 eenmanszaken, en op 184.000 ondernemingen met twee tot negen personeelsleden. Hiervan is in het jaar voorafgaand aan de enquête 35 procent tegen ten minste één conflict aangelopen. Van deze problemen is een jaar later 28 procent nog niet opgelost.